Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Sassifrago(-en-paumo)
Saxifraga paniculata
Saxifragaceae
Autre noum : Sassifrajo.
Nom en français : Saxifrage en panicules.
Descripcioun :Aquesto sassifrago èi pulèu coumuno en mountagno ounte fai de coulounìo de rousetto larjo de 15 à 50 mm. Li fueio basalo soun espatulado, larjo de 5 à 7 mm, duro, verdalo, dentado e bourdado de blanc (cauquié). L'enflourejado es en paumo (paniculo) laco emé de flour blanco e de petalo de 5 à 8 mm.
Usanço :La sassifrago-en-paumo se bouto dins li "jardin de roucaio" mounte fai mirando emé si rouseto verdalo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Saxifraga
Famiho : Saxifragaceae
Ordre : Saxifragales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 13 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Roucas
- Esboudèu
- Baus
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Saxifraga paniculata Mill., 1768